Szanowny Panie Profesorze
  • Basy, tenory – ponownie
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o basy i tenory, ale rzecz w tym, że WSO PWN podaje właśnie dwie formy mianownika liczby mnogiej: tenory albo tenorzy w zależności od znaczenia i druga część mojego poprzedniego pytania dotyczyła właśnie tego, w jakich kontekstach używać jednej, a w jakich drugiej formy, bo różnica znaczeniowa nie jest dla mnie wyrazista.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Białe Błota
    14.05.2020
    14.05.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    mieszkam w miejscowości Białe Błota. Serdecznie Panią proszę o odpowiedź na pytanie, jak poprawnie używać tej nazwy w dopełniaczu: Białych Błot czy może Białych Błót.
    Z góry dziękuję za odpowiedź, życząc zdrowia w tych pandemicznych czasach.
    Łączę pozdrowienia,
    Marek Ejzenberg
  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • celny
    22.02.2013
    22.02.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    czy za jedną z podstaw słowotwórczych przymiotnika celny można uznać rzeczownik cela? Pozostałe dwie podstawy to, jak przypuszczam, cel i cło. Dziękuję bardzo za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Dominik
  • Chojna-Duch

    26.06.2021
    26.06.2021

    Szanowni Państwo,

    bardzo proszę o rozstrzygnięcie i podanie paradygmatu odmiany nazwiska Chojna-Duch, którego nosicielką jest kobieta. Czy odmienia się ono według paradygmatu rzeczownikowego czy przymiotnikowego.

    Dziękuję i pozdrawiam serdecznie.

  • continuum czy kontinuum?
    29.04.2015
    29.04.2015
    Szanowny Panie Profesorze,
    piszę artykuł na temat modeli zarządzania dokumentacją: records life cycle i records continuum. Terminy te tłumaczę jako model cyklu życia dokumentacji i model continuum dokumentacji. Czy powinienem używać formy continuum, czy raczej kontinuum? W NKJP przeważa kontinuum (113: 55), lecz w zastosowaniach naukowych częstsza jest chyba forma pierwsza (np. hipoteza continuum czy continuum czasoprzestrzenne).
    Serdecznie pozdrawiam ze słonecznego Wiednia i ukłony łączę
  • Co obce, to kursywą?
    13.10.2005
    13.10.2005
    Szanowny Panie Profesorze Językoznawco Udzielający Porad!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy obce słowa i wyrażenia takie, jak np.: ego, a priori, credo, consensus, brewe, par excellence, motu proprio, notabene, ad hoc, happy end, pro life, sic, de facto, college, zadomowiły się na tyle w polszczyźnie, że nie trzeba już ich wyróżniać w tekście kursywą? Czy może niektóre z nich?
    Z poważaniem
    Aleksandra Kowal
  • Co robi ustawa?
    25.09.2014
    25.09.2014
    Szanowny Panie Profesorze, pośród wielu użytecznych i ciekawych odpowiedzi/porad znalazłem jedna z mojej dziedziny, z która trudno mi się zgodzić. Dotyczy ona sformułowania ustawa mówi. Według mnie powinno ono brzmieć: ustawa stanowi.
    Z poważaniem Paweł Waszkiewicz
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
  • czipsy w akwaparku
    26.02.2008
    26.02.2008
    Szanowny Panie Profesorze!
    Proszę o wyjaśnienie kwestii pisowni dwóch wyrażeń.
    1. Czy piszemy AQUA PARK czy AQUAPARK?
    oraz
    2. Czy dopuszczalna jest forma CZIPS wyrazu CHIPS?
    Wyrażenia te znalazły się w dyktandzie w moim mieście i wciąż ich pisownia budzi emocje.
    Dziękuję serdecznie i pozostaję z szacunkiem
    Przemysław Sapała
    Głogów
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego